روش خلاصه نويسي براي كنكور: چگونه خلاصه نويسي و يادداشت برداري كنيم؟

منظور از خلاصه نويسي چيست؟ در تعريف خلاصه نويسي يا خلاصه برداري بايد گفت كه اين روش يكي از بهترين، سريع ترين و با كيفيت ترين روش هاي مرور مطالب درسي و يادآوري مباحث در كوتاه ترين زمان به حساب مياد كه در آزمون هاي آزمايشي جامع، ايام نوروز و دوران جمع بندي يك ماه قبل از كنكور به داد كنكوري ها ميرسه اما به شرطي كه از بهترين روش خلاصه نويسي براي كنكور استفاده كنيد. ما در اين صفحه انواع خلاصه نويسي و بهترين روش هاي خلاصه نويسي براي كنكور در هر درس رو به شما معرفي خواهيم كرد.

آموزش روش خلاصه نويسي دروس عمومي براي كنكور

نحوه خلاصه نويسي دروس كنكور با هم فرق داره. براي درس‌ هاي ادبيات و زبان فارسي، عربي و زبان انگليسي و به طور كلي براي خلاصه نويسي دروس حفظي تر بهتره كه خلاصه ‏ها رو به صورت درس به درس ننويسيد بلكه به صورت مبحث به مبحث و موضوعي بنويسيد. براي يادگيري و تسلط كافي روي لغات هم از جعبه‌ي لايتنر يا به ياد استفاده كنيد. قواعد و دستور، فرمول‏ هاي كلي زمان ‏ها و موارد ديگه رو حداكثر در چند برگه خلاصه كنيد. در مورد سوالات متن و جاي خالي و بخش آرايه‏ هاي ادبي درس ادبيات فارسي، تمرين و تست‌زني بيشار ميتونه راه مناسبي براي تقويت اين مباحث باشه.

روش خلاصه نويسي دروس اختصاصي براي كنكور

در روش خلاصه‌نويسي درس‌هاي اختصاصي محاسباتي مثل رياضي، فيزيك و بعضي بخش هاي شيمي، فرمول‏هاي مهم و كاربردي رو  يادداشت كنيد و زير هر فرمول مهم يا چند فرمولي كه با هم ارتباط دارن يك يا دو تست مهم و جامع ترجيحا از تست هاي كنكور سراسري رو يادداشت كنيد. بهتره كه  فرمول ها رو دسته بندي كنيد و منظم بنويسيد تا حفظ كردن و يادآوري فرمول ها براتون راحت تر بشه. براي مباحث حفظي شيمي، مطالب رو داخل كتاب علامت بزنيد. در ضمن مي‏تونيد از فلش‌ كارت ‏ها هم براي مرور سريع استفاده كنيد. مباحث مشترك درسي پايه هاي مختلف رو بايد در ارتباط با هم خلاصه‌نويسي كنيد مثل فيزيك حركت شناسي سال دوم و پيش دانشگاهي.

روش خلاصه نويسي زيست براي كنكور

چگونه زيست را خلاصه نويسي كنيم؟ نحوه خلاصه نويسي زيست با ساير درس ها يك تفاوت اساسي داره. در درس زيست شناسي، بر خلاف روش خلاصه نويسي رياضي و فيزيك، هدف يك چيز ديگه است. در درس رياضي و درس فيزيك خلاصه اي كه مي نويسيد براي اينه كه دفعه بعدي همه مطالب رو از روي خلاصه خودتون بخونيد و براتون يادآوري بشه اما در درس زيست شناسي و قسمت هاي مفهومي درس شيمي، خلاصه اي كه مي نويسيد واسه اينه كه قبل از سري هاي بعدي مطالعه كتاب درسي، يك ديد و شماي كلي از مطالب مهم فصل و كليات فصل بهتون بده و در واقع مطالب رو به شكل نموداري در ذهنتون پياده كنيد تا در حين مطالعه كتاب درسي بيشتر روي جزئيات تمركز داشته باشيد. به عنوان مثال، در تصوير زير ميتونين نمونه خلاصه نويسي زيست مبحث ايمني بدن و دفاع اختصاصي و غير اختصاصيرو ببينيد:

استفاده از طرح واژه، طرح درختي و طرح هاي متنوع خلاصه نويسي

انواع روش هاي خلاصه نويسي وجود داره. ميتونين با استفاده از طرح واژه هم مطالب رو به صورت درختي يا طرح هاي متنوع و زنجيره اي كه مطلب رو به يادتون مياره و رابطه پيوستگي مطالب رو نشون ميده، درس ها رو خلاصه كنيد. اما روش دوم يعني طرح واژه در ذهن ماندگارتره و منسجم تره چون واژه هاش كليدي هستن. كلا خلاصه نويسي نبايد انشا نويسي باشه بلكه بيشتر بايد با علائم و نمودار و شكل باشه تا بهتر در ذهن بمونه.

از درخت حافظه هم ميتونيد استفاده كنيد كه براي سازمان‌دهي ذهن و تأثير در يادگيري كارايي فوق‌ العاده‌ اي داره. براي اين كار بايد عنوان فصل رو به عنوان ريشه ‌ي درخت داخل يك دايره، مربع يا هر شكل هندسي در سمت راست بگذاريد و بعد نكات اصلي و فرعي رو روي شاخه‌ هاي اصلي و فرعي در سمت چپ بنويسيد.

مثالي از روش خلاصه نويسي با استفاده از طرح هاي ويژه

فرض كنيد فصل مولكولهاي زيستي رو ميخواهيد بخونيد خوب ميگين مولكولهاي زيستي چهار دسته مهم هستن پس چهار تا پيكان رسم مي كنيد: كربوهيدرات ها، ليپيدها، پروتئين ها، اسيدهاي آمينه، دوباره جلوي كربوهيدرات ها سه تا فلش كوچك تر رسم مي كنيد مي نويسد مونوساكاريدها، دي ساكاريدها، پلي ساكاريد ها، بعد مونو ساكاريد ها رو هم دو فلش كوچكتر مي كشيد مي نويسيد مهم ترين هاش پنتوزها، هگزوزها اسم هاشون رو مي نويسيد مثلا گلوكز، فروكتوز، گالاكتوز، يا مثلا جلو ليپيدها پنج گروه اصلي رو براش پنج فلش كوچكتر رسم مي كنيد: اسيدهاي چرب، تري گليسريدها، فسفوليپيدها، موم ها، استروئيدها و براي بقيه هم به همين صورت. يعني بايد نمودار رسم كنيد. پس بايد اول روي مطالب فصل مسلط باشيد تا خلاصه خوبي براش بنويسيد.

قبل از خلاصه برداري بايد مطلب رو كامل خونده باشيد تا طرح كلي ازشون در ذهنتون باشه. وقتي به تسلط روي مطلب نرسيديد ممكنه خلاصه هايي كه مي نويسيد حتي اشتباهاتي هم داشته باشه و بعدا مرتب اين اشتباهات مكتوب رو مرور كنيد. علاوه بر اين، قبل از رسيدن به تسلط دقيقا نميدونين كدوم مطالب اهميت بيشتري دارن و ممكنه حجم خلاصه هاتون خيلي زياد بشه چون فكر مي كنيد همه مطالب و نكات مهم هستن. پس نبايد قبل از تسلط كامل روي موضوع خلاصه نويسي كنيد.

فقط مطالب اصلي و مهم تر را خلاصه نويسي كنيد

بايد نكات مهم و مطالب كليدي رو موقع مطالعه قبل از خلاصه نويسي با خط كشيدن زير خطوط و بخش ‌هاي كتاب يا مشخص كردن در كنار صفحه علامت‌ گذاري كنيد. وقتي تازه در حا يادگيري هستين نميتونين خلاصه برداري هم كنين چون در واقع اول بايد ياد بگيريد و زير نكات مهم خط بكشيد و بعد خلاصه نويسي كنيد.

بعضي ها زير همه خطوط كتاب خط ميكشن، كل خطوط رو هايلات ميكنن يا خلاصه هايي مي نويسن كه تقريبا هم حجم خود كتاب اصلي است! اين اصلا خلاصه نويسي نيست و فايده اي نداره.

در خلاصه نويسي بايد دقت كرد كه معمولا ايده و نكته اصلي هر پاراگراف در يك يا دو جمله اول پاراگراف وجود داره و بقيه جملات اون پاراگراف معمولا توضيحاتي درباره اين مطلب هستن.

در حين خلاصه نويسي مطالبي كه توضيحات اضافه دارن و مثال و شواهد آوردن رو حذف كنيد يعني بايد اصل مطلب رو بنويسيد و مطالب فرعي كه ارتباط مستقيمي به اصل مطلب ندارن رو حذف كنيد.

خلاصه بايد شامل كلمات كليدي و يا جملات كليدي باشه تا وقتي كه بعدا خلاصه ها رو ميخونين كل مطلب براي شما ياد آوري بشه.

خلاصه نويسي بايد جمع و جور اما قابل فهم باشد

يكي از مهم ترين اصول خلاصه نويسي براي كنكور اينه كه مطالب خلاصه ها بايد تا حد امكان كوتاه باشن اما مفهوم رو برسونن و ترجيحاً فعل داشته باشن و قابل فهم باشن.

خلاصه ها رو هم ميشه با الفاظ و جملات متن كتاب نوشت و هم ميشه با الفاظ و عباراتي كه خودتون مي سازيد بنويسيد. يعني نيازي نيست حتما عين جملات كتاب رو داخل خلاصه ها بنويسيد. صرفا نبايد مطالب رو رونويسي كنيد و ميتونيد به زبان خودتون بنويسيد. خلاصه رو براي خودتون بنويسيد چون قراره خود شما از اين خلاصه ها استفاده كنيد نه كسي ديگه.

در روش خلاصه نويسي بايد تا حد امكان واقعا خلاصه بنويسد و ميتونيد مثلا به جاي «مقدار آن افزايش مي يابد» از علامت فلش رو به بالا استفاده كنيد ↑ يا به جاي كاهش مي يابد علامت ↓ بگذاريد. بنابرين از علائم اختصاري هم استفاده كنيد.

ميتونيد از رمز و كدگذاري براي حفظيات استفاده كنيد مثلا براي حفظ كردن تاريخ ادبيات آثار نظامي رمزش ميشه “ملخ‌ ها”:

م: مخزن‌ الاسرار

ل: ليلي و مجنون

خ: خسرو و شيرين

ه: هفت ‌پيكر

الف: اسكندرنامه

تا حد امكان از خلاصه نويسي هاي ديگران استفاده نكنيد

خلاصه هر كس مختص خودشه و شايد شما با خوندن خلاصه نويسي رتبه هاي برتر كنكور و ساير جزوات خلاصه نويسي كنكور خيلي جاها رو اصلا متوجه نشين. مثلا يك نفر از رمز ” فداي كلّه ي براقت آي اتم” در خلاصه نويسي شيمي خودش استفاده كرده اما هيچ توضيحي نداده كه اين چيه  و شما شايد متوجه نشين كه منظور عناصر هالوژن گروه ۱۷ جدول تناوبي عنصرهاست كه براي خودش كد گذاري كرده:

فلوئور F: فداي / كلر Cl: كله / برم Br: براقت / يد I: آي / اتم At: اتم

علاوه بر اين، با نوشتن يك مطلب ماندگاري اين مطلب در حافظه بلند مدت بيشتر از حالتي است كه فقط مطلب رو روخواني مي كنيد اما نمي نويسيد. پس حتما با قلم خودتون و براي خودتون خلاصه نويسي كنيد و زياد دنبال دانلود خلاصه نويسي دروس كنكور كه ديگران نوشتن نباشيد. البته اگر زماني كه در حال خواندن اين مطلب هستيد اواخر سال تحصيلي و نزديك به كنكوره، چاره اي جز استفاده از منابع خلاصه براي جمع بندي مطالبي كه قبلا مطالعه كرديد نيست و بايد از كتاب هاي خلاصه نويسي كنكور استفاده كنيد. بعضي كتاب هاي كمك درسي كنكور صرفا براي دوران جمع بندي و مرور خلاصه دروس نوشته شدن.

خلاصه نويسي ها بايد منظم و مرتب و تميز باشند

خلاصه ها رو بايد تميز نوشت يعني جوري نباشه كه اينقد شلوغ و درهم برهم باشه كه آدم بترسه حتي نگاش كنه چه برسه به خوندنش!

براي مشاور تحصيلي رشت اينجا كليك كنيد.