اصولا براي فهم مطلب دو راه وجود دارد:
1-ديدن،معني كردن و دريافت مفهوم پس از ديدن كلمات و عبارات.
2-ديدن ،گفتن ،معني كردن ،دريافت مفهوم پس از ديدن و تلفظ كردن كلمات و عبارات.
روش دوم را بلند خواني مي نامند كه يك روش نامطلوب براي مطالعه است.روش بلند خواني با حركت مداوم ماهيچه هاي زبان ،فك و حنجره همراه است و پس از يك ساعت باعث خستگي مي شود و زمان مطالعه ي شما را كاهش مي دهد.
در بلند خواني دو عمل انجام مي شود ديدن كه سريع است و عمل تلفظ و شنيدن كه بسيار كندتر است .عدم تطابق سرعت اين دو ،باعث كاهش سرعت مطالعه مي شود.بنابراين بلند خواني يكي از آفت هاي مطالعه است كه بهتر است اصلاح شود .
كلمه خواني:در كلمه خواني نگاه شما متوجه تك تك كلمات مي شود كلمه خواني سرعت مطالعه را كند مي كند و مانع فهميدن مطلب مي شود.راه حل اين مشكل عادت به عبارت خواني است .
مطالعه همراه با وسايل صوتي و تصويري:
برخلاف نظر عده اي از دانش آموزان كه فكر مي كنندمطالعه در كنار تلويزيون و ضبط صوت وراديومفيدتر است بايد توجه كرد كه عملكرد مغز و ذهن انسان به گونه اي نيست كه قادر باشد توجه و تمركز خود را همزمان به چند مسئله معطوف كند وقتي به موسيقي گوش مي كنيد بخش شنيداري مغز شما فعال است و متوجه آن است .از اين رو بخش يادگيري نمي تواند متمركز شود ودر اين حالت مطالعه بازدهي موثري ندارد.
كندي سرعت:سرعت كم چه هنگام مطالعه وچه در جلسه ي امتحان مي تواند منبع مهمي براي اضطراب باشد.افرادي كه كند هستند هنگام درس خواندن نمي توانند به مطالعه همه ي مطالب برسند ودر جلسه امتحان نيز نمي توانند به همه ي سوالات پاسخ دهند،بنابراين نگران تكرار اين تجربه در كنكور نيز مي باشند. يكي از عوامل مهم كندي كمال گرايي است .افراد كمال گرا مي خواهند بهترين باشند ،در مطالعه كردن يك واو را هم جا نمي اندازند. در امتحان نيز دقت مي كنند بسيار خوب و كامل پاسخ دهند اما دراين موارد هميشه موفق نمي شوند.
يكي ديگر از عوامل كندي سرعت وسواس بررسي كردن است برخي افراد دير مطمئن مي شوند مثلا اگر شير گاز را مي بندند چند مرتبه بررسي مي كنند تا مطمئن شوند بسته شده باشد. در موقع درس خواندن نيز دير مطمئن مي شوند كه درس را به خوبي يادگرفته اند.بنابراين چند مرتبه آن را تكرار مي كنند تا مطمئن شوند يادگرفته اند.
يكي ديگر از عوامل كندي عادت به كندي است ،كند خواني در طول ساليان دراز باعث شده فرد به اين روش عادت كند و بنابراين تند خواني براي اين افراد ايجاد اضطراب مي كند.
برخي افراد اشتباها فكر مي كنند هر چه سرعت مطالعه آنها كمتر باشد ميزان يادگيري شان بيشتر است،در حالي كه اين يك باور غلط است .
كندخواني گروهي از دانش آموزان نيز مربوط به ضعف ديد چشم آنها مي شود.افرادي كه نمي توانند به مدت طولاني مطالعه كنند و يا چشمانشان زود خسته مي شود يا موقع مطالعه دچار سردرد مي شوند لازم است به پزشك و چشم پزشك مراجعه كنند.
5 خطاي رايج در شيوه مطالعه ي افراد كند خوان:
1-لب خواني:يعني وقتي مطلبي را مي خوانند لبهايشان هم حركت مي كند در حالي كه مطالعه بايد با چشم انجام شود.
2-بلند خواني:يعني مطالب را بلند بلند تكرار مي كنند وبه اين ترتيب هم سرعت مطالعه ي خود را كم مي كنند هم خود رازود خسته مي كنند.
3-دوباره خواني:يعني وقتي يك سطز را مي خوانند دوباره به عقب بر مي گردند و آن مطالب را تكرار مي كنند.
4-مكث هاي متعدد:يعني در ابتداي جملات،آخر جملات ،روي كلمات ،پاراگراف ها و انتهاي پاراگراف ها مكث مي كنند.
5-مكث هاي طولاني: يعني روي برخي از واژه ها زياد توقف مي كنند.
همانطور كه مي دانيد سرعت مطالعه استاندارد 250 تا حدود 1000 كلمه در دقيقه است و اگر كسي در هر دقيقه كمتر از 250 كلمه مي خواند سرعت مطالعه اش كم است .اگر فردي براي فهميدن يك مطلب ساده حدود 275 تا 325 كلمه در دقيقه مي خواند روش خواندن او كلمه خواني است .
كلمه خواني نيز سرعت مطالعه را كند مي كند و مانع فهميدن مطلب مي شود.
6 راهكار موثر براي افزايش سرعت مطالعه:
1-خود را به چشم خواني عادت بدهيد .كافي است چند روز به جاي حركت لبها صرفا با چشم مطالب را دنبال كنيد تااين عمل براي شما به صورت عادت در آيد.
2-خود را به عبارت خواني عادت دهيد يعني به جاي حركت لبها صرفا با چشم مطالب را دنبال كنيد تا اين عمل براي شما به صورت عادت درآيد.
2-خود رابه عبارت خواني عادت دهيد يعني به جاي تمركز بر يك وازه يك عبارت رابا هم ببينيد وبخوانيد.
3- متوجه مكثهاي بيهوده ي خود باشيد مكث هاي خود را كنترل نمائيد.روي برگه اي بنويسيد مكث ممنوع و اين برگه در ديد خود قرار دهيد.
4- به جاي اينكه چشم خود را از اول يك سطر تا آخر آن سطر حركت دهيد،چشم خود را بر وسط سطر متمركز كنيد و سعي كنيد اينطرف وآن طرف را ببينيد.در واقع مي توانيد انگشت نشانه دست راست را در وسط صفحه قرار دهيد و تند تند از بالا به پايين بخوانيد وقتي صفحه تمام شد با سرعت با دست چپ خود ورق بزنيد.
5-براي استفاده از اوقات خود برنامه ريزي كنيدبراي هر درس وقت مشخصي در نظر بگيريدو در پايان زماني را به مرور كردن اختصاص دهيد. هر درس را در زمانبندي خودش بخوانيد بيش از 2 بار تكرار نكنيد و از آن بگذريد به خودتان بگوييد اگر ياد نگرفته باشم در موقع مرور حتما ياد خواهم گرفت اگر سرعت مطالعه تان بسيار كم است و نمي توانيد اين تمرينات را انجام دهيد يا با انجام اين تمرينات تغييري در شما ايجاد نشد مسئله وسواس را در مورد خود بررسي كنيد ببينيد آيا در مورد شستن ،چك كردن امور ديگر ،شمارش،نظم وترتيب نيز وسواس داريد با يك مشاور مشورت كنيد.
6- براي افزايش سرعت مطالعه در جلسه ي كنكور لازم است تمرين كنيد يعني تست هاي سالهاي گذشته را با در نظر گرفتن زمانبندي آن پاسخ دهيد و در جريان اين پاسخ بررسي كنيد سرعت پاسخگويي تان چقدر است؟ بيشتر مرتكب كدام خطا مي شويد ؟ خطاي مربوطه را مرتفع سازيد و در صورت عدم موفقيت با يك مشاور مشورت كنيد.